We hebben het allemaal zo druk, druk, druk. Dat is niet goed. Want langdurige stress is schadelijk voor de gezondheid. En het gaat ten koste van werkplezier en productiviteit. Stress werkt verlammend. In ieder geval op de langere termijn. Hoe ga je als HRM-er om met signalen van overmatige stress bij medewerkers of teams?

Iedereen heeft een beetje stress nodig. Dit blijkt ook uit onderzoek. Daniela Kaufner van de Berkely University onderzocht bijvoorbeeld het effect van stresshormonen bij ratten . De ratten werden in een stressvolle situatie geplaatst. De stresshormonen die ze aanmaakten, zorgden ervoor dat stamcellen zich ontwikkelden tot nieuwe neuronen. Dankzij deze neuronen bleken de ratten beter te kunnen sporten. De conclusie van Kaufner: een zekere mate van stress maakt je alert en stimuleert je om beter te presteren. We moeten allemaal spanning opbouwen en weer ontspannen. Maar als de spanning steeds toeneemt en je te weinig ontspanning hebt, ontstaat overspanning.

Werkstress ontstaat wanneer de belasting gedurende lange tijd uw draagkracht overstijgt. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zoals te weinig vrijheid om te bepalen hoe je je werk doet, weinig waardering, lastige klanten, te complex werk, pesten of gebrek aan transparantie op de werkvloer. Veel en structureel werk hoeft geen probleem te zijn. Zolang je er maar iets voor terugkrijgt.

Persoonlijke stress ontstaat door een ingrijpende levensgebeurtenis, of door een combinatie van gebeurtenissen. Zoals het verlies van een dierbare of een belangrijke overgang: trouwen, een kind krijgen, verhuizen of van baan veranderen. Persoonlijke stress heeft een effect op de capaciteit op het werk. Er wordt vaak gezegd dat je werk en privé moet scheiden. Maar dat is moeilijk in dergelijke situaties. Dat moet je ook niet willen, want het is belangrijk dat we onszelf kunnen zijn op het werk. Dat scheelt stress.

Iedereen heeft van tijd tot tijd te maken met overmatige stress. Dat is niet erg. Vervelender wordt het als er sprake is van chronische stress. Want dat kan lichamelijke klachten veroorzaken zoals hart- en vaatziekten en RSI en geestelijke klachten zoals depressie en burn-out. Herkent u dit bij één of meerdere medewerkers of een team? Dan is het belangrijk dat u als manager, leidinggevende of HRM-professional eens kritisch naar uw organisatie kijkt. Welke stressfactoren zijn er? Hoe gaat het met de medewerkers? En besteed ook aandacht aan deze:

Zijn er genoeg mensen om het werk te doen?

Hoe minder mensen, hoe groter de werkdruk. Je ziet het in de gezondheidszorg, waar er te weinig personeel is en het werkaanbod toeneemt. Terwijl de samenleving klaagt over de kwaliteit van de zorg. Hetzelfde geldt voor de politie. Er moet steeds meer werk worden gedaan met minder mensen. En ook hier is het de samenleving die klaagt: ‘Ga boeven vangen in plaats van boetes uitdelen’. Ze willen wel, maar er is geen tijd. Als werkgever moet je iets doen. De regering heeft bepaald dat er meer geld naar de zorg en de politie gaat. Maar met meer geld alleen kom je er niet.

Stellen we realistische doelen?

Een andere belangrijke vraag is: wat voor soort opdrachten geven wij aan onze werknemers? Zijn de werknemers daarop voorbereid? En zijn de doelen die we nastreven wel realistisch? Wij zijn daar niet erg goed in, realistische doelen stellen. Veel jonge mensen die een kind krijgen, verwachten bijvoorbeeld dat ze weer kunnen leven zoals vroeger. Het werk, de sport, de sociale contacten. Maar dat is niet mogelijk. Een kind krijgen is een belangrijke verandering. Je moet je leven aanpassen. Veel mensen doen dat niet. Stress! Hetzelfde gebeurt op het werk. En we doen allemaal mee.

Is de planning goed (en niet vertraagd)?

Moedig werknemers en teams aan om goede, realistische plannen te maken. Denk vooruit. En stel niet uit. Mensen hebben de neiging om moeilijke taken uit te stellen. Maar hoe meer je uitstelt, hoe meer stress je krijgt. Dat is niet alleen vervelend voor jezelf, maar ook voor je team. Alleen als iedereen zijn werk goed plant en niet uitstelt, verloopt de samenwerking soepel en bereik je doelen.

Zorgen de werknemers goed voor zichzelf?

Je kunt het nog zo goed regelen voor de werknemers, uiteindelijk is het ook belangrijk dat ze goed voor zichzelf zorgen. Voldoende beweging krijgen, goed eten. Maar ook: assertief zijn. Durft iedereen ‘nee’ te zeggen of zijn er medewerkers van wie het werk zich opstapelt omdat ze alles maar aannemen?

Hoe zit het met de veerkracht van werknemers?

Ieder mens heeft veerkracht nodig in het leven en op het werk. Hoe meer veerkracht, hoe beter je bestand bent tegen moeilijke situaties en ingrijpende gebeurtenissen. Als je veerkracht hebt, dan ben je in balans. En dan ben je een aangenamere en betere collega. Bepaalde situaties kunnen leiden tot een afname van veerkracht. Zoals chronische stress. Hoe zit het met de veerkracht van de medewerkers? Hoe stevig staan zij in hun schoenen? Praat daar eens met ze over. Vraag het hen. Lees meer over veerkracht hier .

Stressvermindering is een belangrijk onderdeel van een duurzaam personeelsbeleid. Wilt u meer lezen over dit onderwerp? Download dan ons gratis e-book ‘Wijs met grijs‘. Hierin leest u meer over het benutten van de kracht van oudere medewerkers. U ontvangt tips en achtergrondinformatie.

Zijn er in jouw organisatie oudere werknemers die binnenkort met pensioen gaan? Of ben je benieuwd wat Essenburgh nog meer voor je kan betekenen? Kijk dan ook eens bij onze pensioen in zicht trainingen.

Lees ook:

Het belang van een sociaal netwerk na pensionering