De wereld om ons heen verandert snel. En de wereld blijft veranderen. Continu. Dat stelt nieuwe eisen aan leiderschap. Leiderschap waarbij je werkelijk waarde toevoegt aan de organisatie en aan de omgeving waarin je opereert. Waardecreërend leiderschap. Daarbij gaat het niet meer alleen om economisch gewin, maar ook om het behalen van ecologisch verantwoorde en sociaal rechtvaardige resultaten. Complex? Best wel. Dat lukt dus alleen als je samenwerkt met mensen en organisaties met diverse opvattingen. Hóe maak je hier werk van? De route naar succesvolle verandering omvat vier fasen. In deze blog meer over fase 3: Verwezenlijken.

In fase 1 keek je naar de context van je organisatie. Hoe ziet de omgeving eruit? Wat verandert er? Hoe ontwikkelt zich de concurrentie, de samenleving en de wetgeving? En wat vraagt dat van de omgeving van jouw organisatie? In fase 2 (Vormgeven) maakte je een visie en strategie voor de eigen organisatie. Deze fase is het meest essentieel, want hierin maak óf breek je de implementatie. Weinig organisaties komen tot goede implementatie. Dat komt omdat organisaties meestal heel veel tijd besteedt aan strategie en te weinig aan de uitvoering: 80-20. Bovendien maken organisaties veelal geen gerichte keuzes; ze willen té veel. De valkuilen hierbij zijn dat de samenwerking ineffectief is, omdat mensen onvoldoende worden betrokken. Een ander risico is dat de kloof tussen oude en nieuwe werkprocessen niet wordt overbrugd.

De vraag is dus: hoe kom je wél tot een goede verwezenlijking van de strategie? Dat staat centraal in fase 3 van de route naar succes: Verwezenlijken. In deze fase zie je erop toe of de gemaakte afspraken tussen partijen worden nagekomen. De rekenmeesters en verbinders maken plaats voor de uitvoerders. Immers, het implementeren van een strategie vraagt om andere capaciteiten. Het vraagt erom dat je heel gefocust toewerkt naar resultaat. Dat je transparant bent over je resultaten. En dat je een team om je heen verzamelt met mensen die het aandurvenmedeverantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen handelen en voor de geboekte resultaten. En ook voor wat niet goed gaat.

In deze fase van het Verwezenlijken is het essentieel dat een harde en een zachte aanpak hand in hand gaan. Want enerzijds heb je te maken met de harde componenten van de strategie: de beoogde doelen en resultaten en de activiteiten die hiervoor nodig zijn. Maar je implementeert deze strategie alleen succesvol als je ook oog hebt voor de zachte componenten van de cultuur. Zoals waarden en gedrag.

Deze derde fase Verwezenlijken omvat drie stappen: Uitvoeren, Proces bewaken, Controleren:

Waardecreërend leiderschap kenmerkt zich in deze fase door het organiseren van eigenaarschap en executiekracht bij de betrokken organisaties, teams en mensen. Ieders rol is duidelijk, net als de bijbehorende verantwoordelijkheden waarover rekenschap moet worden afgelegd. Het proces wordt bewaakt en gecontroleerd. Een belangrijk ‘zacht’ aandachtspunt is het onderhouden van draagvlak bij alle partijen. Kortom, deze fase vraagt om een daadkrachtige en verbindende leiderschapsstijl.

Maak het team verantwoordelijk

De effectiviteit van de implementatie zit ‘m in de samenwerking binnen dat team. En is dus niet afhankelijk van één leider. Leiderschap zit niet in één persoon. De mate van leiderschap wordt bepaald door de interactie binnen een team of netwerk. Hierbij draait het om samenwerkingspartners die een gemeenschappelijk doel nastreven en bereid zijn offers te brengen om meervoudige waarde te creëren. Het resultaat behaal je dus samen. Over het algemeen vinden we het niet fijn om anderen medeverantwoordelijk te maken. Maar de voordelen zijn groot, mits je dit goed aanpakt. Hoe je het ook noemt – Lean, Scrum of Agile – Het gaat erom dat je werkt vanuit transparantie en processen en het in kaart brengen van resultaten. Daar werk je als team continu aan, in korte communicatie-loops. Lees meer over de ideeën van Remco Selmer (Semco)

Belangrijk: Maak de verantwoordelijkheden van ieder teamlid en het team zo helder en concreet mogelijk. En heb hierbij oog voor zowel de bovenstroom- als de onderstroom-factoren.

20% strategie, 80% uitvoering

Succesvolle organisaties besteden 20% van de tijd aan strategie, en 80% aan uitvoering. Een snelle en effectieve implementatie bepaalt het succes van een onderneming. Want een strategie is mooi, maar uiteindelijk heb je een cultuurverandering te bewerkstelligen en weerstanden te overwinnen. En als je niet oppast is de (oude) cultuur sterker dan de strategie. Terwijl de huidige samenleving erom vraagt dat je snel komt tot ontwikkeling van producten en diensten. Acteer je te traag? Dan wordt je links en rechts ingehaald.

Maak heel gericht keuzes

Op basis van je strategie maak je keuzes Advies: ga met maximaal drie projecten aan de slag. Projecten die naar verwachting het meeste rendement opleveren met zo min mogelijk inspanning, ofwel: quick wins. En mislukt er één, dan ga je door met de twee andere projecten. Veel organisaties, vooral in de publieke sector, pakken een waslijst aan projecten tegelijkertijd op. Die zijn gedoemd om te mislukken.

Beleg duidelijke rollen en verantwoordelijkheden.

De leider in deze fase is verantwoordelijk voor de uitvoering. Deze leider:

• communiceert een aantrekkelijke visie;
• straalt vertrouwen uit over de te realiseren uitkomst(en);
• stelt de benodigde middelen en kaders beschikbaar;
• zet diversiteit om in effectieve samenwerking;
• durft moeilijke en pijnlijke beslissingen te nemen.

Hanteer een mensgerichte leiderschapsstijl

Voor een succesvolle implementatie zijn goede people-skills onmisbaar. Want een goede strategie is op papier mooi, maar uiteindelijk heb je te maken met de cultuur van je organisatie en met mensen. Met goede people-skills breng mensen in beweging en krijg je de dingen voor elkaar. Coach en begeleidmensen dus. Bouw een persoonlijke relatie op en geef mensen oprechte aandacht. En zorg ervoor dat zij trots zijn op zichzelf, hun werk en de organisatie.

Stel haalbare doelen

Met een verandertraject kun je niet de hele wereld veranderen. Wees realistisch en stel haalbare doelen. En maak deze doelen heel concreet: wat gaan we nu precies doen? Het implementatieplan beschrijft de activiteiten, processen en middelen die nodig zijn om de strategie te realiseren. Het plan dwingt het management om de strategie tot in detail uit te werken. En het plan wijst duidelijke verantwoordelijken toe voor het realiseren van de doelstellingen en activiteiten. Dat zorgt voor duidelijkheid en maakt bijsturing mogelijk.

Neem mensen mee in je strategie

Een strategie kan alleen worden uitgevoerd als deze helder is. Mensen moeten dus snappen waarom ze doen wat ze doen. Dat bereik je door een taak te verbinden met de strategie. Want als mensen begrijpen waarom een taak nodig is, verhoogt dat de commitment. Dus: communiceer de strategie op eenvoudige wijze. Luister oprecht naar feedback en doe daar iets mee.

Investeer in training en opleiding

Het is natuurlijk belangrijk dat mensen de juiste skills hebben en/of ontwikkelen. Investeer dus in training en ontwikkeling. Dat kan ook individuele coaching zijn. met als doel: het vergroten van kennis, vaardigheden en zelfvertrouwen. Uiteindelijk draagt dit natuurlijk bij aan betere prestaties.

Het is belangrijk dat je de organisatieleden continu op de hoogte houdt van de geboekte resultaten en de quick wins. Niet alleen cijfers, maar bijvoorbeeld ook de nieuwe huisstijl. Of een presentatie van de nieuwe huisvesting. Dit draagt allemaal bij aan vertrouwen, motivatie en commitment. Als zij zien dat hun inspanningen werkelijk effect hebben, dan stimuleert dat enorm. Mensen zien dat er echt iets verandert. En dat zorgt weer voor betere prestaties. En in een tijd van crisis dragen deze zichtbare resultaten bij aan herstel van vertrouwen, in zowel de organisatie als in de strategie.

Bij te veel organisaties mislukt de implementatie van een strategie vanwege een autoritaire managementstijl en strikte regels en procedures. Uiteindelijk leidt dit tot minder betrokkenheid, passief gedrag, onzekerheid, minder motivatie en slechtere prestaties.

Het implementeren van de strategie verloopt alleen succesvol in een decentrale organisatiestructuur die aansluit op de strategie. Geef mensen duidelijke verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Want daardoor voelen ze zich meer toegewijd en gemotiveerder. Maak daarbij beslist gebruik van de specialistische kennis van mensen. En besluitvorming verloopt idealiter snel en efficiënt.

Als je samenwerkt in een organisatienetwerk en mensen in dit netwerk medeverantwoordelijk maakt, dan ontstaan er vroeg of laat knelpunten. Dat is niet erg. Op één voorwaarde: daag de betreffende mensen uit om zelf met een oplossing te komen. Vraag deze persoon: beschrijf kort het probleem, draag drie mogelijke oplossingen aan en adviseer me over de beste oplossing. Dan dwing je mensen om zelf na te denken. Diverse voorbeelden tonen aan dat deze werkwijze leidt tot een afname van klachten en onnodig vergaderingen. Immers, het team regelt het gewoon zelf.

De fase Verwezenlijken is afgerond als de strategie daadwerkelijk is geïmplementeerd. En dan? Dan wordt het tijd om de nieuwe werkwijze te borgen én oog te hebben voor weer nieuwe ontwikkelingen. Dat doe je in fase 4 : Vernieuwen.

Wil je meer weten over waardecreërend leiderschap? Download dan hieronder het ebook Leiderschap in de economie van waarde of bekijk onze kennispagina over Waardecreërend leiderschap. Of klik hier voor onze leiderschapstrainingen.