Hoe creëer je een wendbare organisatie?

Hoe creëer je een wendbare organisatie?

In een wereld die steeds minder goed voorspelbaar wordt, is het almaar belangrijker dat organisaties wendbaar zijn. Want wat vandaag werkelijkheid is, is morgen waarschijnlijk alweer achterhaald. Maar hoe krijg je dat voor elkaar, een veerkrachtige en wendbare organisatie zijn?

Volgens BSI, specialist in auditing, certificatie en normering van bedrijven, kenmerkt een veerkrachtige organisatie zich door ‘het vermogen om te anticiperen op, zich voor te bereiden op en zich aan te passen aan opeenvolgende veranderingen en plotselinge onderbrekingen, teneinde te overleven en succesvol te zijn.’

Met behoud van identiteit, kernwaarden en geloofwaardigheid

Veerkrachtige organisaties zijn dus organisaties die voldoende wendbaar zijn om snel te reageren op ontwikkelingen. En om zich snel aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid. Zónder dat dit ten koste gaat van de eigen identiteit, kernwaarden en geloofwaardigheid. Vooral dat laatste is een hele uitdaging. Want als een organisatie te gemakkelijk meewaait met alle winden, dan bestaat het risico dat ze zich te veel aanpast. En dat ze daarmee de identiteit verliest. Het aanpassen aan de nieuwe situatie is geen doel op zich. Het gaat erom dat je overleeft en succesvol bent.

Continu ontwikkelen

Maar hóe word je een veerkrachtige organisatie? Belangrijk is sowieso om continu in de gaten te houden welke ontwikkelingen er spelen en welke ontwikkelingen eventueel een bedreiging kunnen vormen voor je organisatie. Daarbij speelt vervolgens ook de vraag: heb ik de kwaliteiten aan boord om deze bedreigingen het hoofd te bieden? Dat is een continu proces. Een veerkrachtige organisatie ontwikkelt zichzelf continu, grijpt kansen en past de interne organisatie daarop aan.

Eisen aan het leiderschap

Het continu inspelen op veranderingen vraagt nogal wat van de leiders binnen een organisatie. Als leider moet je een baken van zelfvertrouwen zijn. Een leider moet oog hebben voor de veranderingen en weten hoe de interne organisatie hierop het best kan worden aangepast. Hij of zij moet kunnen improviseren. Minstens zo belangrijk is, dat de leider vertrouwen en optimisme uitstraalt. Want mensen houden niet zo van veranderen. En dat kan leiden tot gemor of zelfs tegenwerking. Een goede leider bewaart de rust en geeft richting en sturing aan de verandering.

Lees meer over veerkrachtig leiderschap

Grote organisaties meer wendbaar

Vaak wordt beweerd dat vooral grote bedrijven moeite hebben om het hoofd boven water te houden. Immers, hoe groter, hoe logger. En dus: hoe minder wendbaar. Echter, uit cijfers van de Kamer van Koophandel blijkt, dat dit niet klopt (zie tabel 1). Want wat blijkt? Kleine ondernemingen hebben circa twee keer zoveel kans op een faillissement of opheffing dan grote bedrijven. En dat is geen trend van de laatste jaren. Uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg blijkt namelijk dat ook tussen 1981 en 1994 kleine bedrijven sneller failliet gingen dan grote bedrijven.

Tabel 1. Gestopte bedrijven in 2011-2022

Conclusie: grotere bedrijven blijken gemiddeld veerkrachtiger dan kleinere bedrijven. Uit onderstaande gegevensanalyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de levensverwachting van een bedrijf toeneemt naarmate het meer medewerkers heeft (tabel 2).

Tabel 2. faillissement van bedrijven naar bedrijfsgrootte

Het dus belangrijk dat bedrijven snel groeien, want dat vergroot de kans op een lange levensduur. En dan helpt het enorm dat je als bedrijf een breed aanbod van producten en diensten hebt die zich doorlopend ontwikkelen en aanpassen aan de marktontwikkelingen. Snel en wendbaar inspelen op de veranderende omgeving, maakt de organisatie minder kwetsbaar.

Vergroot de veerkracht van je organisatie

Wil je werk maken van een meer wendbare organisatie? Dat kan heel goed aan de hand van de zeven domeinen van veerkracht. Essenburgh Training & Advies werkt hier al jaren met veel succes mee. De zeven domeinen zijn niet alleen van toepassing op individuen, maar ook op organisaties.

Mensen en organisaties die aandacht besteden aan alle 7 veerkracht domeinen, slagen er beter in om in te spelen op ontwikkelingen. Het gaat om deze 7 gebieden:

Financieel

Hoe zit het met de strategische flexibiliteit van uw organisatie? Weet je wat je kunt verwachten? En kun je daarop anticiperen, met de inzet van mensen en (financiële) middelen?

Fysiek

Zijn de leiders binnen de organisatie voldoende flexibel? Kunnen ze schakelen tussen de reikwijdte van de veerkracht, op basis van behoefte en beschikbare competenties? Een veerkrachtige en wendbare organisatie vraagt om waardegedreven leiderschap.

Sociaal

Hoe weet je welke ontwikkelingen er spelen en komen? Daar heb je als organisatie een sterk sociaal netwerk voor nodig. Een netwerk van mensen binnen en buiten de organisatie met voelsprieten in de markt. Het vraagt bovendien om een krachtig bestuur dat het gesprek gaande houdt met de werkvoer. Goede communicatie dus tussen alle lagen van de organisatie.

Omgeving

Zorg voor een prettige werkomgeving. Een omgeving waarbinnen medewerkers de ruimte hebben om in te spelen op ontwikkelingen en goede ideeën te ontwikkelen. Rekken én strekken binnen de bewegingsruimte.

Intellectueel

In hoeverre heeft je organisatie inzicht in de eigen processen? En in hoeverre trek je lering uit complexe situaties? Evalueer dus hoe je organisatie omgaat met onverwachte situaties. Het gebied ‘Intellectueel’ vraagt om uitdaging en vernieuwing. Om het uit je comfortzone durven treden om betere resultaten te behalen. En om voldoende intellectuele uitdaging voor medewerkers.

Spiritueel

Stimuleer een ondersteunende managementcultuur en formuleer een nastrevenswaardig doel voor de organisatie. Denk hierbij aan mogelijkheden voor ontwikkelingen en uitdagingen voor medewerkers.

Emotioneel

Geef ruimte voor hoofd, hart én handen. Zodat medewerkers gepassioneerd hun werk kunnen doen. En zodat ze de ruimte hebben om veerkracht te ontwikkelen. Immers, een wendbare organisatie vraagt om wendbare medewerkers.

En: maak werk van waardecreërend leiderschap

De term viel al: waardecreërend leiderschap. Hiermee bedoelen we leiderschap waarbij het draait om waardecreatie: economisch haalbaar, ecologisch verantwoord en sociaal rechtvaardig. Deze leiders kijken verder dan kwartaalcijfers en winstmaximalisatie. Ze geven richting en zijn in staat om waardes en principes te (her)definiëren en duurzame waarde te creëren. Waardecreërend leiderschap gaat uit van het verbinden van mensen en organisaties met verschillende opvattingen, belangen en competenties. Met als doel om samen een economisch haalbaar, ecologisch verantwoord en sociaal rechtvaardig te behalen. Een resultaat dat geen van de partijen afzonderlijk had kunnen bereiken. Waardecreërend leiderschap maakt uw organisatie wendbaar en veerkrachtig.

Lees meer over waardecreërend leiderschap

Wil je meer weten over waardecreërend leiderschap? Download het gratis e-book ‘Leiderschap in de economie van waarde’. Of klik hier voor onze leiderschapstrainingen.