Iedere HRM-er zal het onmiddellijk beamen: een gezonde werkomgeving is belangrijk. Want gezonde medewerkers zitten lekkerder in hun vel, hebben meer plezier in het werk en presteren dus beter.

Bovendien heb je als werkgever een belangrijke verantwoordelijkheid. Natuurlijk heb je als werkgever niet álles in de hand. Toch kun je heel veel doen.

TNO ontwikkelde de wegwijzer Fysieke Belasting. Daarmee ga je in 5 stappen naar een gezonde werkomgeving. Een handig hulpmiddel, vinden we. In deze blog vertellen we je er daarom meer over.

1. Is er een aanleiding?

Een hoog ziekteverzuim, gemor onder medewerkers, een groot personeelsverloop. Allerlei situaties kunnen erop wijzen dat het schort aan een gezonde werkomgeving. Het kan ook zijn dat de RI&E aangeeft dat het nodig is om actie te ondernemen.

2. Wat zijn de knelpunten?

Inventariseer alle knelpunten binnen je organisatie. Het kan gaan om fysieke onderbelasting of om fysieke overbelasting. Fysieke onderbelasting komt voor bij medewerkers die veel zitten. Denk aan kantoormedewerkers en chauffeurs. Zij hebben een verhoogd risico op hart- en vaatziektes, diabetes, obesitas, vormen van kanker en depressie. Bij fysieke overbelasting moet je denken aan zwaar tillen, dragen, duwen of trekken. Maar denk ook aan repeterend werk. Dit kan zorgen voor klachten aan spieren, gewrichten en pezen. Het is belangrijk om hier oog voor te hebben, want klachten aan het bewegingsapparaat zorgen voor een derde van het totale ziekteverzuim!

3. Wat kun je doen?

Heb je inzicht in de knelpunten? Bepaal dan de mogelijke oplossingen. TNO onderscheidt drie soorten oplossingen: technische, organisatorische en individuele. Bij technische oplossingen gaat het bijvoorbeeld om ergonomische verbeteringen en hulpmiddelen die het werk verlichten. Organisatorische oplossingen zijn bijvoorbeeld het verbeteren van werkprocessen, afwisseling in het werk en pauzes. Op individueel niveau kan het bijvoorbeeld gaan om voorlichting over veilig werken en training in het goed gebruik van werkmiddelen en hulpmiddelen.

Is er sprake van fysieke onderbelasting? Dan moet je denken aan het stimuleren van fietsen naar het werk, lunchwandelen en een zit-statafel. En bij fysieke overbelasting aan oplossingen zoals voorlichting en training over ongunstige werkhoudingen, goede hulpmiddelen en voldoende afwisseling van taken. Andere oplossingen zijn meer pauzes en een optimaal binnenklimaat (temperatuur, goede ventilatie, voldoende zuurstof e.d.). Kortom, er is meestal van alles mogelijk.

Het is belangrijk om hierin een goede keuze te maken. De Wegwijzer Fysieke Belasting geeft handvatten. Begin met oplossingen die aansluiten bij de belangrijkste knelpunten. Vraag jezelf ook af welke oplossingen naar verwachting het meest effectief zijn. Kijk daarbij naar de kosten/baten. Bovendien moet de gekozen oplossing passen bij de bedrijfscultuur.

4. Hoe voer je de oplossingen in?

Je weet welke knelpunten er zijn en je weet welke oplossingen nodig zijn. De volgende stap is dat je de beslissers – het management of het bestuur – ervan overtuigd dat de aanpak nodig is en resultaat oplevert. Je brengt daarbij de risico’s in beeld en maakt een oplossingsplan met het gewenste resultaat en de verwachte besparing. Draagvlak is natuurlijk onmisbaar, ook onder medewerkers zelf. Informeer hen dus goed.

Vervolgens is het de vraag: hóe voer je deze oplossingen in? Dat hangt af van de aard van de oplossing én van de processen binnen je organisatie. Belangrijk is dat de oplossing een plek krijgt in de dagelijkse gang van zaken binnen de organisatie. Zorg dat fysieke belasting een vast thema wordt in het teamoverleg en het functioneringsgesprek. Maak afspraken met de Arboarts. En heb oog voor eventuele tegenstanders van de oplossing.

5. Evalueer de aanpak

Heeft de gekozen oplossing inderdaad het gewenste effect? Evalueer de aanpak regelmatig. Bijvoorbeeld door middel van het medewerkerstevredenheidsonderzoek. En vraag ernaar bij leidinggevenden en bij de medewerkers zelf. Loopt de fysieke belasting toch weer op? Ga dan weer terug naar stap 2 van de wegwijzer. Zo maak je werk van continue verbetering.

De wegwijzer Fysieke Belasting is volgens ons een goed hulpmiddel om werk te maken van een duurzaam personeelsbeleid. Een tip: betrek de medewerkers bij het formuleren en invoeren van de oplossingen. Want zij weten vaak het beste wat efficiënter en effectiever kan. Bovendien houd je op die manier je medewerkers betrokken en realiseer je je doelen beter. En dan nog dit: zoek de oplossingen dichtbij. Je hoeft niet direct een complete fitnessruimte in te richten. Kleine verbeteringen hebben al baat. Zoals: niet te lang zitten en voldoende afwisseling in het werk.

TNO ontwikkelde ook een checklist Fysieke Belasting. Hiermee krijg je snel een indicatie van de mogelijke risico’s die samenhangen met een taak. Het gaat om risico’s voor alle aspecten van de fysieke belasting. Is er sprake van een bepaald risico, dan klik je door naar een vervolginstrument waarmee je een gedetailleerde risicobeoordeling kunt doen. Je weet dan nog beter hoe dit risico ontstaat en hoe je dit kunt verhelpen of verminderen. Je vindt de Checklist Fysieke Belasting hier.

Fysieke belasting is één van de aandachtspunten bij een duurzaam personeelsbeleid. Wil je weten hoe je met een duurzame inzet van (oudere) medewerkers bijdraagt aan de continuïteit van je organisatie? Je leest het in ons gratis e-book ‘Wijs met grijs’.

Zijn er in jouw organisatie oudere werknemers die binnenkort met pensioen gaan? Of ben je benieuwd wat Essenburgh nog meer voor je kan betekenen? Kijk dan ook eens bij onze pensioen in zicht trainingen.

Lees ook:

• Van werkdruk en werkstress en werkgeluk
• Met pensioen? Go with the flow!